Canto mariano
1 Flors de Paradis,
2 Regina de bon ayre,
3 a vos mi ren clis,
4 penedens ses cor vayre,
5 forfaitz e mesquis:
6 preguatz per mi·l salvayre
7 que·m g[u]it a bon port,
8 e·m guart de la mort
9 d’infer, don conort
10 negus homs no·s pot trayre
11 per neguna sort.
12 Verge, al mieu tort
13 vos ay trop ofenduda,
14 e penet me·n fort
15 e requier vostr’ajuda:
16 donatz me confort
17 que non sia perduda
18 m’arma, car cazutz
19 so, si la vertutz
20 de vos non m’adutz
21 al port, e·l foc[s] non tuda
22 qu’es trop encendutz.
23 Verge, lo sant[z] frutz
24 que de vos pres naissensa,
25 de Dieu dissendutz
26 ab vera conoissensa,
27 nos ha rezemutz
28 de mort e de temensa,
29 si ben confessatz,
30 suau et en patz,
31 . . .
32 ab vera penedensa
33 ploran los peccatz.
34 Verge, cant fo natz
35 lo sant[z] filh[s] de l’Altisme,
36 vostre cors sagratz
37 remas ses tot sofisme
38 purs e non tacatz,
39 glorios e sanctisme
40 ses corrompemen[s].
41 Regina plazen[s],
42 prec vos humilmen[s],
43 que del mortal abisme
44 ·m siatz defendens.
45 Verge, e mo sens
46 per ma gran forfaitura
47 son estat falhens
48 com fola creatura
49 contra·ls mandamens
50 que mostra l’escriptura,
51 mays dieus Jhesu Critz
52 prec que·m sia guitz,
53 car pels meus meritz
54 fon d’umanal natura
55 e de carn vestitz.
56 Cant l’angel[s] grazitz
57 Verge us ac saludada
58 et ab plazens ditz
59 sa razo ac comptada
60 ben fo obezitz
61 per vos, verge sagrada,
62 dizens gent e leu:
63 vec te que son ieu
64 la sirventa Dieu;
65 gratia·m sia dada
66 segon lo dit tieu.
67 Verge, anc corrieu
68 ni nulh autre messatge
69 Dieus, mays lo filh tieu,
70 no mes per nos en gatge,
71 don li fals juzieu
72 meso lo a carnatge
73 e ab gran tristor
74 l’auciro·l trachor,
75 mas per nostr’amor,
76 cant que li fos salvatge,
77 sofri la dolor.
78 Verge cuy azor,
79 dona Sancta Maria,
80 mayre del senhor
81 que·l mon capdel’e guia,
82 aquest peccador,
83 qu’es fora de la via
84 de salvatio,
85 acaptatz perdo
86 dels peccatz on so,
87 si que m’arma no sia
88 en perdetio.
89 Verge, be sai co
90 puesc yeu a vos atendre
91 ni per cal razo
92 devetz mos precx entendre:
93 car cel qu’al lairo
94 perdonet al sant vendre
95 fo pels mieus peccatz
96 en vos encarnatz
97 et a vos filh[s] datz;
98 don remas ses offendre
99 la verginitatz.
100 Verge, ma foldatz
101 e ma voluntatz vana
102 m’a de Dieu lunhat[z]
103 e de la via plana,
104 mas l’autor[s] de patz
105 que receup carn humana
106 del vostre cors car,
107 me do tant a far
108 qu’ieu puesqu’esmendar
109 e m’arma redre sana
110 que us vuelh comandar.
111 Verge, ses doptar
112 et ab ferm’esperansa
113 pot totz homs estar
114 qui ha vostra fiansa:
115 doncs qui gazanhar
116 vol Dieu ni s’amistansa
117 a vos deu venir
118 car senes falhir,
119 si·s vol penedir,
120 vida ses malanansa
121 y pot conquerir.
122 Verge, obezir
123 me vulhatz qu’en greu pena
124 so et en cossir,
125 si·l vostres precs no·m mena
126 a port et issir
127 no·m faytz de la cadena
128 dels peccatz ades,
129 si que pueys apres
130 Dieus me perdones,
131 com fes a Magdalena
132 quant lavet li·ls pes.
133 Verge, tant m’es pres
134 l’enemi[c] que m’agacha
135 que tot mon proces
136 me destruy e m’empacha:
137 si no·m defendes
138 ab la crotz, cant l’ay facha,
139 ja m’agra tot cas
140 e vencut[z] e las
141 e menat[z] el vas,
142 qu’en la mortal estacha
143 fora ja remas.
144 Verge, vos es pas
145 e sendriers e carrieyra
146 e pons e compas
147 e via drechurieyra,
148 per on menaras
149 ab razo vertadieyra
150 los crestias bos
151 ab gaug precios
152 del rey glorios
153 que se en la cadieyra
154 sobre totz los tros.
155 Verge, pueys per vos
156 tornar de mort a vida;
157 e per so que fos
158 nostra mortz destruida,
159 venc morir sa jos
160 Dieus a gran escarnida.
161 Estela de mar,
162 mayre del lum clar,
163 vulhatz acabar
164 qu’a la destra partida
165 siam al jutjar.
166 Verge, ajudar
167 me vulhatz, qu’en la onda
168 que·m fa balansar
169 ins en la mar preonda
170 so, que amparar
171 no·m puesc si no m’ahonda
172 la vostra merces:
173 donc, mayre verges,
174 aquest caytiu pres
175 desliuratz, qu’en l’esponda
176 de la greu mort es.
177 Verge, hueymays es
178 temps e locs et ayzina
179 que ieu receupes
180 esperital metzina
181 que de Dieu vengues
182 ab la vertut divina
183 que·m purgues dels mals
184 peccatz criminals
185 e ieu sia tals
186 que m’arma trobes fina
187 ·l reys celestials.
188 Verges, mos cabals
189 es tan frevols e m’obra
190 e tan venassal,
191 qu’apenas res mi sobra
192 del be, mas colpals
193 mi ren a vos, don cobra
194 totz bos crestias
195 salut, si certas
196 es e ferms e plas
197 en la fe e ben obra
198 penedens e sas.
199 Verge, cant lo pas
200 es pausatz en la ara
201 e lo capellas
202 ab oracio cara
203 ·l ten entre sas mas
204 e·l mostra e·l prepara,
205 cre que es ver Dieus
206 glorios filhs tieus,
207 que pels juzieus
208 receup mort amara
209 per rezeme·ls sieus.
210 Verge, tan m’es greus
211 ma colpa e ma falha
212 dels grans peccatz mieus
213 qu’ay fagz per ma noalha,
214 e·l temps es tan breus,
215 que ades tem que·m falha
216 del mati al ser:
217 mas de vos esper
218 c’ab vostre saber
219 preguetz Dieu que·m valha
220 pel sieu gran poder.
221 Verge, vos valer
222 podetz lay on legista
223 no y pot pro tener
224 ni neguna[s] decretista:
225 no y pot celar ver
226 bachalier[s] ni sophista,
227 ni tor ni castel
228 no y val ni libel
229 ni no y cap appel,
230 can la mortz dur’e trista
231 ponh de son clavel.
232 Regina del cel
233 e de Paradis porta
234 don lo santz anhel
235 que·ls peccatz del mon porta
236 venc naisser novel
237 en terra, don es morta
238 nostra mortz, per mi
239 preguatz de cor fi
240 Dieu, c’ab san Marti
241 m’arma sia estorta
242 al jorn de la fi.
Ed. Barbara Spaggiari, «La ‘poesia religiosa anonima’ catalana o occitana», Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa, III s., 7, 1977, pp. 117-350, a p. 329.
È il n. 461.123 di Pillet-Carstens, ma di epoca, con ogni probabilità, posttrobadorica.
